Vermue is ook burgemeester van Sluis en woordvoerder namens de Provinciale Regietafel. Al lang voordat de Spreidingswet er kwam, verdeelden de 13 Zeeuwse gemeenten* de opvang van asielzoekers, Oekraïners en statushouders.
Gemeenten vullen elkaar aan
Binnen die afspraken kan het zo zijn dat een gemeente die moeite heeft met het vinden van een locatie voor asielopvang, dit compenseert met het extra huisvesten van statushouders. Zo vullen de gemeenten elkaar aan. Vermue: “De Spreidingswet verandert voor onze gemeenten niet veel. Die onderstreept onze solidaire aanpak alleen maar. Wel zijn onze plannen nu concreter en duidelijker.”
-
Marga Vermue, burgemeester van Sluis: "Als een opvanglocatie er eenmaal is, verstomt de kritiek vaak snel." © Gemeente Sluis
Over de aanpak van asielopvang, en over de reacties in de samenleving in de 13 individuele gemeenten, vertelt Vermue in grote lijnen: “Vlissingen, Middelburg en Goes vangen de meeste asielzoekers op. Ook in Terneuzen komt een azc en in 5 andere gemeenten zijn er plannen, zoals een opvanglocatie voor 30 alleenreizende kinderen en jongeren (amv) in Veere en voor 150 asielzoekers in Schouwen-Duiveland.”
Uitdaging: 1. locatie zoeken
Over haar eigen gemeente is Vermue concreter: ”In Sluis is onze taakstelling volgens de Spreidingswet 126 plekken en daarvoor zoeken we een locatie. Met de gemeenteraad bespreken we de mogelijkheden. We hadden een locatie op het oog, maar het COA komt er niet uit met de eigenaar. Binnenkort beoordeelt het COA een andere locatie. Als die geschikt is, volgt de communicatie met inwoners. Goede locaties vinden is voor elke Zeeuwse gemeente een uitdaging.”
Uitdaging 2: draagvlak in de samenleving
Draagvlak creëren is de tweede uitdaging voor gemeenten, aldus Vermue. Ze voorziet wisselende reacties: “De meeste inwoners snappen dat iedere gemeente in Nederland een steentje moet bijdragen, maar er zijn ook inwoners met zorgen. Die vragen zich – gelet op het huidige kabinet – af: Waarom doen we dit? Dit is toch niet meer nodig? Het gebrek aan eenduidig en structureel rijksbeleid, maakt het extra lastig om draagvlak te creëren.”
Toch heeft Vermue zelf als burgemeester van de gemeente Sluis een goede ervaring met asielopvang, namelijk met een crisisnoodopvang in 2021-2022. “Een deel van de bevolking was tijdens een bewonersbijeenkomst toen heel kritisch. Maar de crisisnoodopvang heeft bijna 2 jaar bestaan en dat ging goed. Als een opvanglocatie er eenmaal is, verstomt de kritiek vaak snel.”
Uitdaging 3: gezondheidszorg en onderwijs
Ten slotte zijn gezondheidszorg en onderwijs onderwerpen waar zowel bestuurders als inwoners zorgen over hebben. “Zorg en onderwijs zijn in Zeeland dun gezaaid. Is er voldoende personeel? Hoe gaan we dat regelen? Die vragen leven. Ook hiervoor werken alle Zeeuwse gemeenten samen. Zo kan de gemeente Sluis voor onderwijs gebruik maken van voorzieningen in Terneuzen, al is dat wel 45 minuten rijden met de bus.”
Beter draagvlak door Spreidingswet
De samenwerking met het COA noemt Vermue ‘goed, maar wel traag’. “En dat snap ik ook”, vervolgt ze. “Het COA heeft veel te doen, de uitdaging is groot en de procedures kosten tijd. Zoals de toets die een locatie moet doorstaan. Ik denk dat het COA het daar alleen maar drukker mee krijgt, nu de provincies hun plannen hebben ingediend. De communicatie is gelukkig transparant, open en eerlijk.”
Vermue is voorstander van de Spreidingswet en hoopt dan ook dat deze blijft. “Het is voor ons als bestuurders makkelijker als je tegen je inwoners kunt zeggen: ‘De Spreidingswet is er nu, die is democratisch tot stand gekomen dus we hebben gewoon een taak.’ Tegelijkertijd trokken wij als Zeeuwse gemeenten vóór deze wet al samen op en dat zullen we ook blijven doen.”
*De 13 Zeeuwse gemeenten zijn: Borsele, Goes, Hulst, Kapelle, Vlissingen, Middelburg, Noord-Beveland, Reimerswaal, Schouwen-Duiveland, Terneuzen, Tholen, Sluis en Veere.
