Amv-opvang in het kort
Minderjarige asielzoekers komen zonder begeleiding van een ouder of een meerderjarige bloed- of aanverwant in Nederland. Zij krijgen hier een jeugdbeschermer van stichting Nidos. Als zij jonger dan 15 jaar zijn, komen zij in principe in een opvanggezin terecht onder verantwoordelijkheid stichting Nidos. Zijn ze ouder dan 15 jaar, dan komen ze terecht in de kleinschalige opvang van het COA. Zij krijgen een andere behandeling dan volwassen asielzoekers en worden intensiever begeleid. De leerplicht geldt net als bij Nederlandse kinderen ook voor hen. Bij twijfel over hun leeftijd als ze bijvoorbeeld geen identiteitspapieren hebben, wordt een botonderzoek gedaan.
Opvang in de eerste fase
Er bestaan verschillende opvangvormen voor alleenreizende jongeren, afhankelijk van de fase in de asielprocedure en hun leeftijd. Zolang de jongeren de asielprocedure doorlopen, worden ze opgevangen in een procesopvanglocatie (poa) van het COA waar ze met 50 tot 80 jongeren van 15 tot 18 jaar samenleven. Ze verblijven hier in theorie 7 weken, maar met de huidige wachttijden bij de IND voor de afhandeling van asielaanvragen, loopt deze periode flink op.
Hoe verloopt de asielprocedure?
De jongeren doorlopen de asielprocedure bij de IND waar ze twee keer ‘gehoord’ worden. Tijdens de voorbereidingstijd wordt onderzocht of een jongere hier medisch en psychisch toe in staat is. Daarnaast onderzoekt de GGD de jongeren op tbc en mogelijke infectieziekten. Stichting Nidos houdt toezicht op het verloop van de voorbereiding en staat in contact met de jongeren. Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) geeft algemene voorlichting en iedere jongere bezoekt een advocaat om de asielaanvraag voor te bereiden. Tijdens de gesprekken bij de IND wordt de jongere bijgestaan door de jeugdbeschermer van Nidos of door Vluchtelingenwerk Nederland. De IND besluit uiteindelijk of een aanvraag tot verblijf wordt ingewilligd of afgewezen.
-
Het COA begeleidt jongeren bij de ontwikkeling naar volwassenheid © Inge van Mill
Opvang van jongeren met een verblijfsvergunning
Jongeren die een verblijfsvergunning hebben gekregen, verhuizen vanuit de poa naar kleine wooneenheden of woongroepen. Deze opvang valt sinds 2016 niet meer onder het COA, maar onder Nidos. In een kleine wooneenheid verblijven jongeren die met enige begeleiding goed voor zichzelf kunnen zorgen. De jongeren koken zelfstandig en ontvangen wekelijks eet- en zakgeld. Deze opvangvorm laat zich het best vergelijken met een klein studentenhuis. In een groep verblijven 3 à 4 jongeren onder dagelijkse mentorbegeleiding. Jongeren en kinderen die nog niet voor zichzelf kunnen zorgen, komen in een woongroep van 12 terecht. Hier is 24 uur per dag begeleiding aanwezig. De begeleiding kookt samen met de jongeren en er wordt gezamenlijk gegeten.
Opvang van jongeren met een afgewezen of verlengde asielaanvraag
Is de asielaanvraag afgewezen of de procedure verlengd, dan verhuizen de minderjarige asielzoekers naar een kleine woonvoorziening van het COA voor 14 tot 18 jongeren. Jongeren onder de 18 jaar bij wie de asielaanvraag is afgewezen, hebben recht op opvang tot vertrek mogelijk is. Jongeren onder de 17,5 jaar komen in een woonvoorziening buiten een asielzoekerscentrum (azc). Hier krijgen ze 24-uur begeleiding. Zijn ze ouder dan 17,5 jaar, dan gaan ze naar een woonvoorziening in een azc. Hier is overdag begeleiding en in de nacht beveiliging aanwezig. Zo raken deze jongeren langzamerhand gewend aan minder begeleiding in de aanloop naar hun volwassenheid.
-
Jongeren krijgen kookles in kleinschalige woonvoorziening Oisterwijk © Inge van Mill
Begeleiding van de jongeren
Elke jongere heeft een COA-mentor. De begeleiding van de COA-medewerker is speciaal bedoeld om jongeren om zich te laten ontwikkelen en zelfredzaam te worden. De jongeren leren doelen te stellen en ontwikkelen vaardigheden met het oog op de toekomst. Belangrijk voor de ontwikkeling is dat zij zich veilig en op hun gemak voelen. COA-medewerkers zijn 24 uur per dag op de locatie aanwezig, waardoor zij de jongeren goed kennen. Per dag zijn er minimaal twee begeleiders in de ochtend, drie in de middag en twee in de nacht. Afhankelijk van de grootte van de locatie varieert het aantal medewerkers. Naast de COA-medewerkers kunnen ook beveiligingsmedewerkers, straatcoaches en/of intercultureel mediators ingezet worden.
Dagritme en structuur
De jongeren leren bij het COA en Nidos een vast dagritme. Een dagritme brengt structuur in hun leven brengt: opstaan, ontbijten, naar school, huiswerk maken, vrijetijdsbesteding, koken en eten. Er zijn op locatie huisregels, bijvoorbeeld over wanneer de jongeren doordeweeks en in het weekend binnen moeten zijn. Het COA controleert twee keer per dag (ochtend en avond) of iedereen aanwezig is. De mentor leert de jongeren over Nederlandse gewoonten en gebruiken en begeleidt hen in het verder ontwikkelen van vaardigheden. Jongeren worden gestimuleerd deel te nemen aan activiteiten, zowel op locatie als ook in de omgeving
Noodopvang
Om opvang te realiseren is het COA afhankelijk van gemeenten. Er is momenteel een groot tekort aan opvangplaatsen, zowel bij het COA als bij Nidos. Daardoor zijn we aangewezen op tijdelijke noodopvanglocaties waar we niet altijd de opvang en begeleiding kunnen bieden die we nodig achten voor jongeren.
