Welkom
“De regenboogvlag wappert op de meeste COA-locaties twee keer per jaar. Hier in azc Zweeloo wappert hij altijd. LHBTIQ+-asielzoekers waarderen dat. ‘Door deze vlag voelde ik me welkom’, hoor ik regelmatig. Vaak komen ze uit landen waar ze worden gediscrimineerd of vervolgd. Soms staat er zelfs de doodstraf op. Geen wonder dat veel LHBTIQ+’s hun geaardheid geheimhouden voor vrienden en familie. En ook hier binnen de opvang zijn ze er niet altijd open over.”
Artikel 1
“Het COA wil dat LHBTIQ+’s zich veilig voelen in de opvang. Ik zit bijvoorbeeld in een landelijke kerngroep die aandachtspunten opstelt. Alle nieuwkomers krijgen onze COA-huisregels. En artikel 1 van de Nederlandse Grondwet vormt een belangrijke basis voor die regels. Er staat onder andere in dat iedereen mag zijn wie hij is in Nederland. Ook werkt het COA samen met belangenverenigingen, zoals het COC. Zij geven ook een training aan COA-medewerkers.”
Nikkie Tutorials
“Elke locatie heeft een LHBTIQ+-aanspreekpunt. Voor Zweeloo ben ik dat. Bewoners kunnen me bellen en mailen. En ik spreek ze op de maandelijkse bijeenkomsten die ik organiseer. Vaak schuift onze contactpersoon van het COC dan ook aan. Laatst was hier in de vergaderzaal de nieuwjaarslunch. Op tafel stonden lekkere dingen en ik had het gezellig aangekleed. Samen hebben we op YouTube gekeken naar de coming-out van Nikkie Tutorials, het filmpje waarin de beroemde visagiste aan haar volgers vertelt dat ze transgender is. En binnenkort staat de documentaire Transgender Kids van journalist Louis Theroux op het programma. Dat zijn mooie dingen om met elkaar te bekijken.”
Scheve ogen
“Afgelopen herfst had ik een bijeenkomst georganiseerd in de bar naast de ingang van het terrein, een ruimte met grote glazen ramen. Andere azc-bewoners konden zien wie hierop afkwamen. De dagen erna werd een aantal van de aanwezigen met scheve ogen aangekeken. De keer erop hebben we besproken hoe ze zich hierover voelden. Vaak vinden ze het ontzettend spannend om over hun gevoelens te praten. Het is fijn dat het COC er dan bij is. Zij zijn heel goed in het voeren van dit soort verdiepende gesprekken. Daar leer ik veel van.”
Te gevaarlijk
“Ook terugkeer komt tijdens die meetings weleens ter sprake. Laatst sprak ik met een jongen uit Sierra Leone. Hij moet terug en dat heeft hij geaccepteerd. Maar hij weet ook dat terugkeer naar zijn thuisland voor hem als homoseksueel te gevaarlijk is. Nu wil hij uitwijken naar een veiliger buurland. Maar ook dat vindt hij doodeng. Ik vind het enorm moedig van hem dat hij zijn best doet om buiten Nederland een toekomst op te bouwen.”
Bomvolle zaal
“Bewoners zeggen weleens tegen me dat hier in het noorden zo weinig te doen is voor LHBTIQ+’s. En ja, de keus is beperkter dan in een stad als Amsterdam. Maar ook hier kun je er wat van maken. Elke maand organiseert het COC in Groningen bijvoorbeeld een bijeenkomst voor asielzoekers. Een tijdje terug was ik daar gastspreker, voor een bomvolle zaal. De sfeer was uitbundig. En ik zag aan de bewoners dat ze zich daar thuis voelden. Het was mooi om te zien. In het azc is ook een vrouw uit Zimbabwe die zelf een enorm netwerk heeft opgebouwd. Ze reist het hele land door. Zaterdag gaat ze bijvoorbeeld bowlen in Amsterdam. Vaak deelt zij haar ervaringen met de groep en laat zo zien dat het helpt als je zelf in actie komt.”
Gay Pride
“Deze Zimbabwaanse ging afgelopen augustus samen met een aantal andere bewoners naar de Gay Pride in Amsterdam. Het COA had dagkaarten voor ze geregeld. De bijeenkomst erna vroeg ik hoe ze die dag, die helemaal in het teken stond van ‘jezelf zijn’, hadden ervaren. De dame uit Zimbabwe stuurde me daarna een mail waarin ze uitlegde hoeveel de Gay Pride voor haar had betekend: ‘Die dag vierde ik mijn vrijheid. Iets om te waarderen en te koesteren.’”
Alie Vos kwam in 1993 bij het COA in dienst. Ze werkt als casemanager, maar is daarnaast de contactpersoon voor LHBTIQ+-asielzoekers in azc Zweeloo.
Dit verhaal is gepubliceerd in februari 2020.
