‘Veel mensen fleuren ervan op’

Nieuwsgierig

Demi: “Midden op het plein van het azc staat een picknicktafel en een vrolijk gekleurd bord met ‘Participatiebalie. Welkom!’. Elke donderdag zitten Willy en ik daar van twaalf tot half twee. Alle bewoners lopen over het plein, dus we vallen daar lekker op.”
Willy: “Bewoners weten vaak niet wat het woord participatie betekent. Ze komen vooral nieuwsgierig naar ons toe: wat zijn jullie hier aan het doen?”
Demi: “We leggen uit dat participatie betekent dat je actief meedoet in de Nederlandse samenleving. Het belangrijkste is dat alle bewoners weten dat zij naar de participatiebalie kunnen als zij vrijwilligerswerk of andere activiteiten willen doen.”     

Eropuit

Demi: “Actief meedoen in de samenleving is goed, omdat asielzoekers dan in contact komen met Nederlanders. Ze leren Nederlands, bouwen een netwerk op, doen werkervaring op. We proberen bewoners zoveel mogelijk activiteiten buiten het azc te laten doen, zodat ze eropuit gaan.”
Willy: “Veel mensen willen ook graag iets zinvols doen. Ze willen andere mensen ontmoeten, hebben behoefte aan dagstructuur en waardering. Als ze in Nederland mogen blijven, kunnen ze makkelijker integreren als ze al dingen hebben gedaan. Het is ook goed dat Nederlanders azc-bewoners ontmoeten. Dat ze zien dat asielzoekers graag helpen bij een klus.”

Hobby’s

Demi: “Als bewoners aan de slag willen, vullen we een inschrijfformulier in en gaan we met ze in gesprek. We vragen naar hun opleiding, werkervaring, hobby’s, wat ze graag willen doen. Daarna gaan we op zoek naar een geschikte vrijwilligersklus of activiteit.”
Willy: “Het intakegesprek is belangrijk om een goede match te kunnen maken. Ik kijk vooral naar iemands hobby’s. Houdt iemand van voetbal? Dan zoeken we iets bij een sportclub of een sportevenement. Het is natuurlijk het mooiste als iemand iets kan doen met zijn beroep. Soms lukt dat ook. Een bewoner die chefkok was in zijn land van herkomst maakt nu elke zondag soep op een landgoed in de buurt.”

Eurowinkel

Willy: “Het is mijn taak om bewoners te koppelen aan vrijwilligerswerk buiten het azc. Ik heb vaste plekken waar ik telkens mensen kan plaatsen, zoals de Eurowinkel in Driebergen, andere kringloopwinkels, landgoed Zuylestein waar mensen in de tuin kunnen werken. En ik heb vaste eenmalige activiteiten zoals Monumentendag, Natuurwerkdag, Koningsdag, de landelijke vrijwilligersactie NLdoet. Door corona gaan veel van deze evenementen dit jaar helaas niet door. Verder pluis ik ook de regionale krant altijd helemaal uit, op zoek naar oproepen voor vrijwilligers. Meestal neem ik een bewoner eerst mee naar een eenmalige activiteit, dan leer ik hem beter kennen. Daarna plaats ik hem op een structurele vrijwilligersplek.”

Flyers

Demi: “We kunnen niet altijd vrijwilligerswerk buiten het azc aanbieden. Het aanbod in Leersum en omstreken is beperkt. Soms is iemand lastig te plaatsen, omdat hij geen woord Nederlands of Engels spreekt. In dat geval kijk ik of bewoners vrijwilligerswerk kunnen doen in het azc. Bijvoorbeeld in de schoonmaak, het open leercentrum, de fietsenwerkplaats. Of ik nodig ze uit voor andere activiteiten, zoals sporten bij een vereniging, een taalproject of leuke activiteiten in de buurt.”
Willy: “Demi en ik werken daarbij nauw samen. Ik woon in de buurt en zie wat er te doen is. Bijvoorbeeld op Monumentendag gratis naar een museum hier. Of muziek luisteren bij mensen thuis tijdens Gluren bij de Buren. Ik vertel Demi over die activiteiten en zij tipt bewoners en hangt flyers op in het azc.”

Welkom in Utrecht

Willy: “Je hebt altijd bewoners die er uitspringen omdat ze superactief zijn. Een man uit Oezbekistan zei laatst: ‘Ik heb elke dag iets te doen, behalve op woensdagmiddag. Heb jij nog een klus voor mij?’ Ik kom hem overal tegen. Op zondag zie ik hem vaak met iemand in een rolstoel wandelen in het dorp.”
Demi: “Er is genoeg animo voor activiteiten, soms zelfs teveel. Daarom ben ik hard op zoek naar nieuwe activiteiten. Als de coronamaatregelen soepeler zijn, gaan we samenwerken met Welkom in Utrecht. Die stichting brengt vluchtelingen in contact met mensen in de regio, zodat ze samen dingen kunnen doen. Sommige bewoners krijgen later een huis in de gemeente Utrecht, dus harstikke goed als zij daar nu al een netwerk opbouwen.”

Toekomst

Demi: “Bewoners hebben met hun casemanager in het azc gesprekken over hun toekomst. De casemanagers verwijzen bewoners altijd naar de participatiebalie als zij vrijwilligerswerk of andere activiteiten willen doen.”
Willy: “Eens in de zoveel tijd zitten we met de casemanagers aan tafel en praten we ze bij over de participatieactiviteiten van bewoners. We vertellen casemanagers welke bewoners waar zijn geplaatst en hoe het daar met ze gaat. Ik begeleid bewoners persoonlijk bij vrijwilligerswerk, heb veel contact met ze én met de organisaties waar ze werken.”

Fietsenwerkplaats

Willy: “De eerste werkdag breng ik bewoners altijd naar de vrijwilligersplek toe. Ik haal ze op bij de poort van het azc. In de auto vertel ik ze over normen en waarden op de werkplek. Over op tijd komen, een hand geven als je je voorstelt, afmelden als je ziek bent.”
Demi: “Willy spreekt ook veel bewoners in de fietsenwerkplaats die ze vorig jaar heeft opgezet. Het doel van de werkplaats is dat bewoners op de fiets naar hun vrijwilligerswerk kunnen of naar het station. Er werken ook een paar reparateurs uit het dorp met wie ze Nederlands kunnen praten.”
Willy: “Ik werk daar zelf ook minstens een middag in de week, en het is dan een komen en gaan van bewoners. Die middag maak ik met veel van hen een praatje over hun vrijwilligerswerk.”

Bosjes bloemen

Demi: “Actief bezig zijn, is goed voor de gezondheid van bewoners, veel mensen fleuren ervan op. Ik ga wel eens naar de Eurowinkel en dan zie ik bewoners die lekker aan de slag zijn en genieten van wat ze doen.”
Willy: “Ze zijn echt blij dat ze een dag of vaker op pad kunnen, appen mij voortdurend bosjes bloemen als dank. Het gaat met iedereen beter als ze klussen doen. Maar het gaat niet altijd meteen goed. Een jongen die op landgoed Zuylestein in het groen werkt, was een tijdje de weg kwijt. Hij is een paar keer als vrijwilliger gestopt en weer begonnen. Asielzoekers hebben vaak veel meegemaakt en missen hun familie. Maar juist daarom is het goed dat ze niet op hun kamer blijven zitten. Met die jongen gaat het nu goed. Als hij op Zuylestein werkt, is hij helemaal blij.” 

Dit verhaal is eerder gepubliceerd in VreemdelingenVisie december 2020.