“Toen mijn leidinggevende in 2017 op YouTube filmpjes liet zien van Zohre Narouzi dacht ik ‘Dat is het!’. Deze Afghaanse vrouw vluchtte ruim vier jaar geleden naar Nederland. In de filmpjes vertelde zij op een grappige manier hoe lastig het is om te participeren in de Nederlandse samenleving. Het woord ‘participatie’ kreeg ze in de filmpjes niet eens over haar lippen, waar ze zelf hartelijk om lachte. Ik kende Zohre uit de tijd dat ze in azc Gorinchem zat. Misschien kon zij mij als ervaringsdeskundige helpen bij de KNM-training die ik gaf.”
Hoe doe je dat: participeren?
“Ik worstelde al een paar jaar met de vraag hoe ik de KNM-training beter kon laten aansluiten bij de doelgroep: bewoners met een verblijfsstatus die wachten op een huis in de gemeente. Ze moeten integreren en participeren in de Nederlandse samenleving, maar hoe doen ze dat? De training gaat over praktische zaken waar ze de eerste maanden in de gemeente tegenaan lopen, zoals inschrijven bij de gemeente, een huis krijgen, met geld omgaan of vrijwilligerswerk. Als trainer was ik vooral over deze thema’s aan het ‘zenden’. Ik was benieuwd of Zohre tips had om dat anders te doen.”
‘Had ik die training maar gehad!’
“Ik nodigde Zohre uit voor een kop koffie op het azc. ‘Had ík die maar gehad!’ was het eerste wat ze over de training zei. Ze vertelde dat zij in 2013 als vergunninghouder snel een huis kreeg en niet eens wist dat er een training was. In de gemeente kreeg ze geen hulp. ‘Ik was 19 jaar en voelde me aan mijn lot overgelaten,’ vertelde ze. Na ons gesprek volgde Zohre onze training alsnog, maar dan als ervaringsdeskundige en met een kritische blik. Ze had zeker tips: betrek bewoners actiever bij de stof en laat vergunninghouders die al in de gemeente wonen over hun ervaringen vertellen.”
Onder de indruk
“Zohre stond in juni 2017 voor het eerst als ervaringsdeskundige voor mijn klas. Ook maakten we met haar een paar filmpjes die ik in mijn lessen gebruikte. Ik merkte meteen dat haar persoonlijke verhalen impact hadden. Ze was open en gebruikte veel humor. Bij het thema ‘inkomen’ vertelde ze hoe zij het eerste jaar in de gemeente schulden kreeg. Ze kreeg aanmaningen en deurwaarders stonden bij haar op de stoep. Uiteindelijk zocht ze hulp om haar financiën op orde te krijgen. Na het verhaal van Zohre was de groep stil. Daarna kwamen er veel vragen.”
Vallen en opstaan
“Toen azc Gorinchem sloot en ik een baan kreeg in Utrecht, nam ik het nieuwe trainingsconcept mee. Zohre helpt me daar nog steeds. Het COA onderzoekt of het werken met ervaringsdeskundigen in de KNM-training iets is voor alle azc’s en ook daar is zij bij betrokken. Wij gaan de komende tijd samen op zoek naar Afghaanse, Syrische en Eritrese ex-bewoners in de buurt die hun verhaal willen vertellen.
Voor Zohre is het werk als ervaringsdeskundige bij het COA een mooie participatiestap. Ook daarom is zij een goed voorbeeld voor onze bewoners. Ze vond het lastig in het begin, vertelde ze op YouTube. Maar met vallen en opstaan lukt het haar toch. Dat het zo werkt, probeer ik bewoners altijd mee te geven, maar als Zohre het vertelt nemen ze het toch sneller aan.”
Dit verhaal is eerder gepubliceerd in VreemdelingenVisie maart 2018.
