Werken en leren op een asielzoekerscentrum

Akram volgt het Leerwerktraject en is daarnaast als huismeester op het asielzoekerscentrum aan het werk. Hij is geboren in Gaza en kwam 9 jaar geleden via Syrië in Nederland aan. Na 4 dagen in Ter Apel en 4 maanden in Budel, kan hij wonen in het asielzoekerscentrum in Gilze en uiteindelijk met zijn familie in het Groningse Onnen de asielprocedure afronden. “4 jaar nadat ik hier ben gekomen, begon ik met werken. Ik ben loodgieter en heb ervaring als elektricien. Ik heb bij 3 bedrijven gewerkt. Maar het werk is hier wel anders. En de taal was moeilijk. Meedoen met grapjes lukte bijvoorbeeld niet.”

Nederlandse taal

In 2019 en 2020 volgt Akram een mbo-opleiding logistiek bij het Noorderpoort college en werkt hij op een heftruck. In 2021 kan Akram via het Leerwerktraject aan de slag als huismeester in asielzoekerscentrum Musselkanaal. “Hier ben ik in en rond de gebouwen aan het werk. Ik doe alle taken als huismeester. Er zijn hier veel bewoners uit het Midden-Oosten. Die kan ik helpen, inmiddels ook met de Nederlandse taal. Ik weet hoe belangrijk het is dat ze zo snel mogelijk Nederlands leren. Met mijn collega’s praat ik altijd Nederlands en wij begrijpen elkaar. Ik ben niet meer de jongste, maar ik kan een mail schrijven en computerprogramma’s gebruiken,” aldus Akram.

Veilige plek

Inmiddels heeft Akram zijn diploma’s gehaald voor Bedrijfshulpverlening en VCA (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers). In oktober 2023 hoopt hij zijn BBL-diploma (Beroeps Begeleidende Leerweg) op zak te hebben. “Als het kan, dan blijf ik het liefst bij het COA werken. Ik voel me hier op een veilige plek en ik kan hier mijn ervaring gebruiken. Ook met de bewoners. Toen er vorig jaar een probleem was met een groep Syriërs, kwam de politie. Ik kon met beide groepen praten. In 10 minuten heb ik de mensen bij elkaar gebracht.”

Woonbegeleider in azc Amersfoort

Duran werkt in Turkije als leidinggevende bij de recherche. In 2019 moet hij om politieke redenen zijn thuisland verlaten. Hij komt terecht in het azc Apeldoorn en een klein jaar later krijgt hij zijn verblijfsvergunning. “In het azc kreeg ik de kans een taalcursus Nederlands te doen bij Saxion Hogeschool. Aan het eind van mijn asielprocedure was ik daarmee klaar. Met mijn certificaat en een capaciteitstest kon ik daarna aan de slag als woonbegeleider in Huis ter Heide in Zeist.”

Grote kans

Als Duran hoort van het leerwerktraject is hij meteen enthousiast. Duran: “Ik zie het als een grote kans voor mezelf en om bij te dragen aan het COA. Door mijn werk als woonbegeleider leer ik ook steeds beter de Nederlandse taal.” Duran gaat vanuit het leerwerktraject 1 dag naar school en 4 dagen per week werkt hij op het asielzoekerscentrum (azc). “In mijn klas zitten 12 mensen van verschillende opvangcentra. Tijdens je werk zie je alleen hoe het er op je eigen azc aan toe gaat. In de les deel je ervaringen en hoor je ook over andere azc's. Ook dat is leerzaam.”

Win-win situatie voor beide kanten

Duran: “Het leuke aan het werk als woonbegeleider is dat ik bureautaken heb, maar ook op het terrein in gesprek ga met bewoners. Dat zijn gezellige contactmomenten en ik kan meteen hun wensen in kaart brengen. Uit mijn eigen ervaring ken ik de asielprocedure, dat is een voordeel. Toen ik zelf nog in het asielzoekerscentrum zat, had ik ook het meeste contact met de woonbegeleider. Ik kan goed inschatten wat bewoners nodig hebben of verwachten. Het Leerwerktraject heeft me zelfvertrouwen gegeven. Ik ben de hele dag bezig met een nuttige zaak en voel me daardoor mentaal beter. Ik wil heel graag bij het COA blijven werken. Het COA investeert in mijn ontwikkeling en het is mooi als het COA daar zelf ook van kan profiteren. Er zijn veel mensen met een goede opleiding en kwaliteiten. Voor beide kanten is dat een win-win situatie.”

Over het leerwerktraject

In 2019 ontstaat het idee voor het Leerwerktraject voor statushouders. Een jaar later gaan de eerste groepen van start met de mbo-2 opleiding voor huismeester en de mbo-3 opleiding voor woonbegeleider. Er wordt gestart met een groep van 17 deelnemers, die is inmiddels flink gegroeid. Afgelopen jaar gingen 4 groepen van start, verspreidt over het land. Beleidsadviseur HRD (humanresourcedevelopment) Harjan Brugge coördineert sinds juli 2022 het landelijke project. In het voortraject was veel contact met gemeenten: “Mijn voorganger Ineke van Winden heeft het hele traject opgezet. Zij heeft geïnventariseerd welke locaties mensen willen opleiden en waar gemeenten behoefte aan hebben. Want het doel is niet alleen dat de deelnemers bij het COA kunnen werken, maar de opleiding hun ook voorbereidt op een startkwalificatie voor werk buiten het COA. Op deze manier leveren we een maatschappelijke bijdrage.”

Mooie basis

Alle deelnemers moeten eerst een aantal testen afleggen. Daarbij wordt gekeken naar algemene capaciteitentest en naar het niveau van de Nederlandse taal, want het gaat om een reguliere opleiding, verzorgd door het NCOI. Op een COA-locatie krijgen ze begeleiding van een leerwerkmeester. Harjan: “Het traject is een mooie basis om aan het werk te kunnen. Sinds de start van het Leertraject is een aantal mensen nu in dienst van het COA. Ook zijn mensen doorgestroomd naar mbo-4 niveau. Je ziet dat de deelnemers vanwege de grote drukte op de locaties al snel worden gezien als volwaardige medewerkers, maar ze zijn nog wel in opleiding. Ik gun ze nu het iets rustiger is, dat ze de ruimte en de tijd krijgen om te leren en ervaring op te doen.”