Exacte cijfers over de omvang van de groep lhbtiq+’ers binnen het COA zijn er niet. Dit heeft verschillende redenen. Zo geven niet alle bewoners die zich als lhbtiq+ identificeren, dit ook aan bij het COA. En het COA plaatst deze informatie alleen met toestemming van de bewoner in zijn digitale dossier. Er zijn ook bewoners die zich (nog) niet openlijk identificeren met lhbtiq en waar het COA het dus ook niet van weet. Het kan zijn dat de IND deze informatie wel heeft, maar zij deelt deze informatie niet met het COA wegens de wet op de privacy.
Informeren en verbinden
“Om deze redenen vertellen we in azc Heerlen bij iedere intake van bewoners dat ik de contactpersoon voor lhbtiq+ ben”, legt Willem uit. “Daarnaast nodig ik de bewoners van wie ik weet dat ze lhbtiq+ zijn zelf uit voor een gesprek. Ik informeer ze dan over wat ik voor hen kan betekenen als contactpersoon. Ik leg ze bijvoorbeeld uit dat discriminatie in Nederland verboden is en dat dit in de Grondwet staat. Ook informeer ik hen over de bestaande netwerken en belangenorganisaties en de mogelijkheden om je daarbij aan te sluiten. Ik hoop dat de mensen die ik spreek dat aan andere bewoners vertellen. En dat ze naar mij toe kunnen komen als het nodig is. Ook probeer ik de bewoners uit deze doelgroep met elkaar te verbinden zodat zij hun eigen netwerk vergroten.”
Veiligheid bieden
Belangrijk onderdeel van de rol van contactpersoon lhbtiq+ is veiligheid te bieden voor deze kwetsbare doelgroep. “Ik pak signalen op en adviseer bewoners en collega’s hoe zij dit kunnen aanpakken”, vervolgt Willem. “Hoewel Nederland een vrij en open land is als het gaat om de lhbtiq+-gemeenschap, maak ik bewoners ervan bewust dat het azc niet een afspiegeling is van de Nederlandse maatschappij. Discriminatie komt binnen azc’s helaas nog vaker voor. De afkomst van medebewoners maakt dat zij andere overtuigingen kunnen hebben over bijvoorbeeld homoseksualiteit of genderidentiteit. Zo’n overtuiging neem je niet zomaar weg. Een enkele keer heb ik een lhbtiq+-bewoner daar bewust van moeten maken om haar te beschermen. Niet om haar bang te maken. Natuurlijk mag iedereen zichzelf zijn en natuurlijk treden we op bij grensoverschrijdend gedrag van medebewoners. Dan maken we duidelijk dat discrimineren verboden is en iedereen gelijk is. Maar wat de grens is van dat gedrag, verschilt per persoon. En daar ga ik met hen over in gesprek.”
Vraagbaak voor collega’s
Behalve contactpersoon voor de bewoners, is Willem ook vraagbaak voor zijn collega’s. "Ik deel mijn inhoudelijke kennis en geef tips. Zoals: ga in gesprek met bewoners waarbij je vermoedt dat dit speelt, wees open en vrij van oordelen. Ook moet je een bepaalde sensitiviteit ontwikkelen voor het borgen van de veiligheid van deze kwetsbare groep.”