De Spreidingswet zorgt voor een betere verdeling van opvanglocaties over het land. Gemeenten krijgen een duidelijke opgave en verantwoordelijkheid met oog voor de verschillen per gemeente. De wet maakt een einde aan de situatie dat asielzoekers van plek naar plek verhuizen en dat de omgeving steeds overvallen wordt met te elfder ure opgetuigde opvanglocaties. Structurele opvang bespaart bovendien honderden miljoenen euro’s ten opzichte van de dure tijdelijke (nood)opvang. De Spreidingswet is dus om meerdere reden een noodzakelijke oplossing om uit de opvangcrisis te komen.
 

Hulp van gemeenten is nodig

“De Spreidingswet móest er komen”, zegt Huub Wilbrink. “Het lukte ons niet meer om verder te groeien. Want hoewel we zonder bestuurlijk akkoord van gemeenten locaties mogen openen om asielzoekers te huisvesten, is het gebruikelijk en wenselijk om deze toestemming wel te vragen. En steeds meer gemeentes wilden door het steeds op- en afschalen niet meer meewerken.”

Gezamenlijke inspanning

Anne: “Toen het kabinet vorige zomer viel, hebben wij ervoor gepleit om de wet niet controversieel te verklaren. Dat de wet inderdaad niet controversieel is verklaard, waardoor deze door de Tweede en Eerste Kamer behandeld kon worden, is fantastisch. We hebben veel voorlichting gegeven en Kamerleden uitgenodigd om opvanglocaties te bezoeken.”

Het COA trok samen op met onder meer de VNG en het IPO. Begin 2024 boden de drie uitvoerders een petitie aan de Eerste Kamer aan, waarin werd opgeroepen om voor de wet te stemmen. “Die samenwerking verliep heel goed”, aldus Huub.

Uitvoerbaarheid voorop

“Wij zijn een uitvoeringsorganisatie, geen belangenorganisatie”, zegt Anne Backer, adviseur Public Affairs. “Bij onze voorlichting aan stakeholders en het brede publiek lag de focus dan ook op de noodzaak van deze wet voor de uitvoering van onze taak en de uitvoerbaarheid van de wet. Hoe kan de wet het COA helpen, wat betekent de wet voor ons? Daar was behoefte aan bij stakeholders.”

Huub: “Inhoudelijk gaat het dan over: Hoe verdeel je asielzoekers eerlijk over gemeenten? Aan welke eisen moeten gemeenten voldoen als ze zelf locaties willen inrichten? Over al dat soort aspecten hebben wij informatie dan wel ons standpunt gegeven.”