“Je leert waar bepaald gedrag bij mensen vandaan komt. Vaak is dat al bij de geboorte ontstaan. Een onveilige thuissituatie kan een enorme impact hebben."
“Ik ben er vanaf het begin bij betrokken, nu een jaar ongeveer”, zegt Zakaria. Hij staat niet meteen vooraan. “Op de oproep wie geïnteresseerd was om mee te doen, werd door veel collega’s met twijfel gereageerd. Ook door mij. Het is een lastige doelgroep. Soms lijkt het dweilen met de kraan open. Anne, mijn locatiemanager, zag mij het wel doen. En na goed overleg dacht ik: ik ga het gewoon proberen. Ik heb mijn collega Ayoub gevraagd om ook mee te doen en we werden uitgenodigd voor de sollicitatie. Nu doen we samen de begeleiding.”
Inwerkprogramma
Daar gaat een uitgebreid inwerkprogramma aan vooraf. Begin juli 2022 krijgen alle COA-medewerkers die aan de pilot meedoen diverse trainingen, zoals traumasensitief optreden, methodisch begeleiden, registreren van incidenten en maatregelen en toeleiding naar de Handhavings- en toezichtlocatie (htl). “Voor de aftrap hebben we samen 3 dagen in Leusden gezeten. We kregen training, er waren sprekers en het was ook bedoeld om een band te creëren. Zodat we elkaar weten te vinden om ervaringen te delen en advies te vragen bij moeilijkheden of tegenslagen. We bellen regelmatig met collega’s en wisselen informatie uit”, vertelt Zakaria. Ook is er 1 keer per maand een terugkomdag op 1 van de locaties die meedoen.
Waar komt gedrag vandaan?
Zelf had hij veel aan de trauma sensitive training. Zakaria: “Je leert waar bepaald gedrag bij mensen vandaan komt. Vaak is dat al bij de geboorte ontstaan. Een onveilige thuissituatie kan een enorme impact hebben. Ook leer je bijvoorbeeld te herkennen wanneer iemand in shock is. Die training werd gegeven in Hoogeveen, een eind reizen, maar het was meer dan de moeite waard.”
-
Zakaria en Ayoup, deelnemers van de pilot kwaliteitsimpuls © Chris Lans
"Ik hoop dat het straks niet bij de pilot blijft, maar dat deze aanpak meer structureel wordt ingezet op alle locaties."
Kijken naar de mens zelf
De deelnemende medewerkers moeten ook een plan maken. “Iedereen moest met een initiatief komen. Ons plan is uitgekozen voor de andere locaties. De kern van ons voorstel: veel overlastgevers komen uit landen als Tunesië, Algerije, Marokko en Libië. Maar in plaats van te kijken naar waar iemand vandaan komt, kijken we naar de mens zelf. Daarmee krijgt iedereen dezelfde kansen,” aldus Zakaria.
Aanpak
Op elke locatie krijgen bewoners begeleiding op maat in de vorm van een intakegesprek, het WLCL-programma (Wonen en leven op de COA-locatie) met uitleg over de huisregels en participatiegesprekken. Zakaria: “Onze aanpak is: gaat het goed, dan blijven ze waar ze zijn. Bij veel overlast – zoals dronkenschap of agressie - verhuist iemand naar een tussenappartement, met andere bewoners waar je niet zomaar overheen kunt lopen. Gaat dat goed, dan ga je terug naar de reguliere opvang. Gaat dat niet goed, dan verhuis je naar een sober appartement. Daar is geen wasmachine of droger en je kunt er niet zelf koken, maar krijgt maaltijden van het COA. Je moet aanwezigheid prikken, taalles volgen en werken om eruit te komen.”
Illegale slapers
Hoe zijn de resultaten in Almere? Zakaria: “Het gaat goed, we zijn onderweg. De truc is om het hele team mee te krijgen. Dat kan met steun van de leiding.” Marieus Mulder, locatiemanager asielzoekerscentrum Almere, vult aan: “We hebben nu beter zicht op overlastgevers en gerichte begeleiding van de groep die we in beeld hebben. Aan de andere kant is er zoveel doorstroom en instroom, ook van mensen uit Noord-Afrika, dat we ook steeds nieuwe mensen in beeld krijgen.” Het grootste probleem in Almere waren de illegale slapers. Zakaria: “We zijn een open azc, zonder hekken. Je kunt hier koffie en warme chocola krijgen. Dat is aantrekkelijk voor illegaal bezoek. We zitten er kort op en zijn 24 uur bereikbaar voor meldingen. Dat leidt tot minder overlast en minder illegale slapers.”
Met het hele team
Marieus tot slot: “Ik merk dat de aanpak en begeleiding van Zakaria en Ayoub ook door de rest van het team wordt opgepakt. Dat is belangrijk, want je moet dit met het hele team doen. Ik hoop dat het straks niet bij de pilot blijft, maar dat deze aanpak meer structureel wordt ingezet op alle locaties. Want met de hoge instroom nemen ook de overlast en het aantal incidenten toe. Voor veilige en goede opvang heb je mogelijkheden en tools nodig. Dat biedt deze pilot.”
