Het betreft een onderzoek uitgevoerd door Significant in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) naar vrijwilligerswerk door asielzoekers en statushouders die in asielzoekerscentra verblijven in de periode december 2016 tot en met december 2017.
Vrijwilligerswerk heeft impuls gekregen
Uit de conclusies van het rapport blijkt dat vrijwilligerswerk de afgelopen twee jaar overduidelijk een impuls heeft gekregen. De betrokken organisaties en bewoners van het azc zien in het algemeen in vrijwilligerswerk ook kansen voor de participatie en integratie.
Stap naar vrijwilligerswerk geen vanzelfsprekendheid
Het concept vrijwilligerswerk is voor de doelgroep zelf vaak nog onbekend. Daarnaast is er nog onbekendheid over de weg ernaartoe doordat de juiste personen of organisaties niet bekend zijn. Een deel van de doelgroep ziet wel de voordelen van vrijwilligerswerk en de potentie die het biedt. Een ander deel geeft aan prioriteit te geven aan het realiseren van meer primaire behoeften (zoals een stabiele woonsituatie of gezinshereniging).
Randvoorwaarden voor succes
Uit interviews met organisaties en de doelgroep zelf komt een drietal belangrijke randvoorwaarden voor succes naar voren:
1) Verwachtingsmanagement en informatievoorziening aan beide kanten;
2) Vrijwilligerswerk dat past bij de interesse, ambitie en prioriteiten van de bewoner;
3) Begeleiding en logistiek van het vrijwilligerswerk. Persoonlijke begeleiding ‘on the job’ is essentieel.
‘Aan de Slag’
‘Aan de Slag’ draagt als een van de beleidsinitiatieven van SZW bij aan het versterken van de lokale organisatie en het betrekken van bewoners bij vrijwilligerswerk. Als succesfactoren van Aan de Slag zijn genoemd: de inzet van rolmodellen uit de doelgroep, het delen van succesverhalen en het aanbod aan laagdrempelige klussen.
Belangrijkste aanbevelingen voor de toekomst
Op basis van de resultaten van het onderzoek komt ook een aantal aanbevelingen naar voren voor de toekomst, waaronder:
1) Stimuleer bij alle azc’s de samenwerking rond vrijwilligerswerk door bewoners en borg dit naar de toekomst;
2) Zorg voor voldoende laagdrempelige activiteiten;
3) Besteed extra aandacht aan groepen die nog ondervertegenwoordigd zijn in het vrijwilligerswerk;
4) Geef expliciet aandacht aan de praktische kant. Betrek de bewoners daarom zelf bij het organiseren van vrijwilligerswerk;
5) Verbeter de registratie van vrijwilligerswerk.