Verbeteringen voor kinderen in de asielopvang

"We hebben inderdaad hard gewerkt om de opvang voor onze jongste bewoners te verbeteren’, aldus COA-bestuurslid Joeri Kapteijns. ‘Ook ziet de werkgroep ruimte voor verbetering. Die zien wij ook en waar we kunnen gaan we daar zeker werk van maken. We willen kinderen een veilige omgeving bieden waar ze zich kunnen ontwikkelen."

Kwalitatief onderzoek

Onderzoeksbureau Avance deed een kwalitatief onderzoek onder 51 kinderen van 4 opvanglocaties. Ook werden 22 ouders en 29 COA-medewerkers naar hun ervaringen gevraagd. Kapteijns: "We stellen het op prijs dat de Werkgroep Kind in azc dergelijke monitors uitvoert. Daarom werken we er ook actief aan mee. Het helpt ons de leefomstandigheden voor deze kwetsbare doelgroep in onze opvang te verbeteren."

Privacy

In de monitor komt het gebrek aan privacy als probleem naar voren. Families en alleenstaanden wonen door elkaar heen in één gebouw en delen voorzieningen. Hierdoor kunnen ouders en kinderen zich onveiliger voelen. "Dit heeft zeker onze aandacht. Op een aantal locaties (die niet in het onderzoek zijn meegenomen, red.) hebben we daarom woonappartementen in gebruik genomen. Bij die woonvorm streven we naar een optimale mix tussen leefbaarheid, privacy en kleinschaligheid enerzijds en realisatie binnen de middelen die wij krijgen per bewoner anderzijds. Dit is helaas binnen de bestaande middelen niet overal mogelijk."

Huiselijk geweld

Kinderen zijn door de grootschaligheid van sommige opvanglocaties en de coronabeperkingen van het afgelopen jaar minder goed in beeld bij COA-medewerkers, stelt de werkgroep, waardoor zij minder snel signalen van mishandeling of geweld oppikken. Kapteijns: "Huiselijk geweld komt helaas overal voor, ook in azc’s. We nemen dit onderwerp als COA heel serieus en er is dus veel aandacht voor in de opvanglocaties. Het klopt dat medewerkers door de coronamaatregelen beperkter waren in het opvangen van signalen van huiselijk geweld. Daarom hebben we juist hierover aflopen jaar een online vakdag gehouden voor alle COA-medewerkers die aandachtsfunctionaris huiselijk geweld zijn."

Verhuizingen

Verder blijft de werkgroep kritisch op het aantal verhuisbewegingen van kinderen. "Zeker bij kinderen die lang in de opvang verblijven, komt het voor dat zij een aantal keer moeten verhuizen. Dat vind ik ook onwenselijk. We hebben de rapportagesystematiek van verhuisbewegingen van kinderen verbeterd, zodat we hier beter op kunnen sturen. Bovendien hebben we vorig jaar het beperken van het aantal verhuisbewegingen als belangrijke doelstelling opgenomen in de COA-Meerjarenstrategie. Dit heeft dus absoluut onze aandacht. Hoewel we dit als COA niet volledig kunnen beïnvloeden, zien we mogelijkheden om het aantal verhuizingen in de nabije toekomst te reduceren."

Aanspreekpunt

Uit de monitor blijkt ook dat ouders en kinderen hun zorgen en gevoelens van onveiligheid niet altijd uiten aan medewerkers van het COA, omdat zij het gevoel hebben dat ‘alles wat je zegt, tegen je gebruikt kan worden in de asielprocedure’. "Ik kan me voorstellen dat voor veel bewoners de asielketen met al die (hulp)organisaties ingewikkeld is. Als COA proberen we telkens uit te leggen wie welke rol heeft." Alle COA-medewerkers zijn aanspreekpunt voor bewoners, en specifiek is er voor kinderen op locatie de Contactpersoon Kind (CPK). Zij zijn verantwoordelijk voor de coördinatie van het activiteitenaanbod op de opvanglocatie en zij houden het welzijn en de veiligheid van kinderen in de gaten. Uit de monitor blijkt echter dat de rol van CPK’s nog niet overal voldoende verankerd is. Kapteijns: "Iedere locatie heeft een CPK, maar deze behoeft een stevigere verankering. Daar werken we aan."

Meer informatie

De Werkgroep Kind in azc is een coalitie van UNICEF Nederland, Defence for Children, VluchtelingenWerk Nederland, Warchild, De Vrolijkheid en Save The Children Nederland. Klik hier voor het onderzoekersrapport van Avance.