Die maatregelen variëren van locaties openhouden en nieuwe locaties openen, uitbreiding van de hotelopvang, flexwoningen bij azc’s, inzet van atypische opvanglocaties als de cruiseschepen en kleinschalige opvangvoorzieningen door andere maatschappelijke organisaties en kerken. De Tweede Kamer is op 30 januari en 3 februari geïnformeerd over deze stand van zaken.
Extra maatregelen voor opvang derdelanders en afbouw crisisnoodopvang
De extra 19.000 plekken zijn essentieel, maar moeten aangevuld worden. Dat hangt onder meer af van de komst van derdelanders uit Oekraïne naar de opvang van het COA en de geplande afbouw van crisisnoodopvang (cno) vanaf 1 april. Derdelanders zijn vluchtelingen uit Oekraïne zonder de Oekraïense nationaliteit voor wie het opvangrecht in de gemeente volgens de huidige afspraken op 4 maart aanstaande vervalt. Het Rijk heeft aan de leden van de Landelijke Regietafel respectievelijk het Veiligheidsberaad gevraagd derdelanders langer op te vangen in de opvang voor Oekraïense ontheemden, en crisisnoodopvang in te (blijven) zetten tot aan het moment dat het aantal benodigde opvangplekken is gerealiseerd, maar in ieder geval tot aan 1 juli 2023. Gesprekken hierover zijn gaande.
Van 52.000 naar 75.500 plekken
In 2023 is de opgave om voldoende opvangplekken te realiseren opnieuw groot. Vorig jaar groeide het COA van 36.000 naar 52.000 opvangplekken. Met de huidige inzichten stijgt de behoefte naar 75.500 opvangplekken eind 2023, dus weer anderhalf keer zo veel. Deze groei hangt samen met het groeiend aantal asielzoekers dat naar Nederland komt, de oplopende voorraden bij de IND en daarnaast het grote aantal vergunninghouders dat in de opvang wacht op huisvesting.
Stand van zaken overname crisisnoodopvang
Het COA wil graag zoveel als mogelijk cno’s overnemen. Deze transitie van crisisnoodopvang is onderdeel van de provinciale plannen om in de loop van het jaar tot 75.500 plekken te komen. Het COA heeft inmiddels twee cno-locaties overgenomen, voor zes locaties zijn er concrete overnameplannen en met ruim 20 gemeenten lopen er gesprekken om de opvang beschikbaar te houden met beheer door het COA. Bij het opengaan van nieuwe cno-locaties wil het COA graag meekijken op geschiktheid voor de toekomst. De kleinschalige locaties grijpen we aan om in de praktijk te ondervinden hoe we die passend kunnen maken.
Van noodopvang naar duurzame opvang
In afwachting van wetgeving die de asielopvang reguleert moet 2023 dus overbrugd worden met extra maatregelen om toe te groeien naar 75.500 opvangplekken en ontkomen we niet aan noodopvang. Op dit moment worden ongeveer 22.000 van de bijna 52.000 asielzoekers en vergunninghouders opgevangen in (crisis)noodopvang. De inzet is om verder te gaan met de opbouw van een stabiel en toekomstbestending opvanglandschap met duurzame locaties, volgens de Uitvoeringsagenda flexibilisering asielketen en het Coalitieakkoord. Duurzame opvang is hard nodig om asielzoekers humaan te kunnen opvangen en begeleiden.