Er is sprake van een incident als een bewoner de wet en/of de COA-huisregels overtreedt. Incidenten kunnen zowel klein zijn, bijvoorbeeld het niet schoonmaken van de eigen leefruimte of het roken in de eigen kamer, of groot zoals fysiek geweld. "De hoge overlast van de afgelopen jaren raakt medebewoners, medewerkers en omwonenden. We hebben grote stappen gezet in de bestrijding van de overlast. Het is bemoedigend dat het aantal incidenten daalt terwijl we in 2020 gemiddeld 10% meer mensen in de opvang hadden. De trend is dus de goede kant op, maar we zijn er nog niet," aldus COA-bestuurslid Joeri Kapteijns. "Vooral de incidenten met agressie en geweld zijn onacceptabel. Dit vraagt erom onze stevige aanpak voort te zetten. Dat is niet makkelijk en ik heb dan ook groot respect voor onze medewerkers, die zich hiervoor dag in dag uit inzetten."
Agressie
Incidenten die het meest voorkomen zijn overtredingen van de COA-huisregels. In 2020 gebeurde dit in totaal 9.609 keer, tegenover 10.366 keer in 2019. Het aantal door het COA geregistreerde incidenten waarbij sprake was van fysieke, verbale en non-verbale agressie en geweld tegen personen nam in 2020 licht toe van 5.331 in 2019 naar 5.399 in 2020.
Maatregelen
Wanneer bewoners de regels overtreden volgen maatregelen. Deze variëren van het voeren van een correctiegesprek tot een maatregel uit het Reglement onthouding verstrekkingen (ROV), zoals het inhouden van weekgeld. Het aantal opgelegde maatregelen steeg in 2020 met 5% van 6.880 in 2019 naar 7.237 in 2020. Bij ernstige incidenten wordt uiteraard altijd aangifte bij de politie gedaan.
Aanpak van overlastgevend gedrag
Een relatief kleine groep bewoners veroorzaakt de meeste incidenten en ernstigste overlast. Mede daardoor staat het draagvlak voor het opvangen van mensen die gevlucht zijn voor oorlog en geweld onder druk. De aanpak van overlastgevend gedrag staat hoog op de agenda van de organisaties in de migratieketen, de Rijksoverheid, gemeenten, de politie en het Openbaar Ministerie. Vele maatregelen zijn ontwikkeld en de aanpak is in 2020 verder geïntensiveerd. Denk aan de ‘Toolbox aanpak overlastgevend en/of criminele asielzoekers’ en de inzet van de ketenmariniers.