Structureel tekort
Bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker van het COA: “Het is onze taak om menswaardige opvang en begeleiding te bieden aan mensen die veelal op de vlucht zijn voor oorlog, geweld of vervolging. Als uitvoeringsorganisatie gaan we niet over de politieke keuzes die daarin worden gemaakt. Tegelijkertijd is menswaardige opvang geen politieke vraag. Het is simpelweg een wettelijke plicht die Nederland te vervullen heeft. Helaas hebben we momenteel niet genoeg langdurige opvangplekken van voldoende kwaliteit. We vangen in Nederland asielzoekers op in sporthallen, paviljoens en andere tijdelijke voorzieningen omdat er structureel te weinig plekken zijn. We moeten echt uit die situatie zien te komen en daar zijn structurele oplossingen voor nodig. De Spreidingswet is daar een noodzakelijk onderdeel van.”
Hoge kosten
De afgelopen jaren staat de opvang voor asielzoekers stevig onder druk. Momenteel heeft het COA meer (tijdelijke) noodopvanglocaties (129) dan reguliere, langjarige locaties (80). Dit heeft een groot aantal nadelen. Het gaat ten koste van de kwaliteit van de opvang en het betekent dat mensen voortdurend worden verplaatst omdat locaties tijdelijk zijn. Hierdoor moeten bewoners, waaronder kinderen, vaak verhuizen en dat helpt hen en de samenleving niet. Tijdelijke opvang is bovendien veel duurder: een tijdelijke plek kost gemiddeld 2 tot 3 keer meer dan een reguliere, langjarige plek. Bovendien betekent het steeds weer zoeken naar nieuwe locaties dat gemeenten en inwoners van steden, dorpen en wijken regelmatig worden overvallen door het openen en sluiten van opvanglocaties.
Onnodige stilstand
Milo Schoenmaker: “Er zijn gemeenten die telkens opnieuw bereid zijn om te helpen, waar we hen ongelooflijk dankbaar voor zijn. Maar er is behoefte aan duidelijkheid. Ook gemeenten, provincies, Vluchtelingenwerk en andere maatschappelijke organisaties willen dat de Spreidingswet er komt. Hierdoor kunnen er meer structurele locaties ontstaan in veel meer gemeenten en regio’s op basis van het inwonertal en evenredig verspreid over het land. Door het wetsvoorstel kwamen de gesprekken hierover al heel goed op gang maar nu niet zeker is of de Spreidingswet op korte termijn wordt behandeld, zien we dat gemeenten zich terugtrekken en afwachten. Dat is heel zorgelijk. Als de Spreidingswet controversieel wordt verklaard, betekent dat lange tijd stilstand en daarmee blijven we hangen in de huidige situatie, met veel dure en tijdelijke locaties. Dat is echt onnodig.”