Bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker van het COA: “We maken ons hard voor een uitvoerbare wet. Wetten maken is een belangrijke en tegelijk best technische aangelegenheid. Het is belangrijk om in de ingewikkelde asieldiscussie te blijven zien waar het uiteindelijk om gaat: mensen die huis en haard hebben verlaten fatsoenlijke opvang en begeleiding bieden als zij daar recht op hebben, maar dan op een veel stabielere wijze.”
Rondetafelgesprek over de Spreidingswet
De Tweede Kamer liet zich op 1 juni via een rondetafelgesprek informeren over de praktische knelpunten en risico’s van de Spreidingswet. Naast het COA waren de VNG, Interprovinciaal overleg (IPO), Veiligheidsberaad, VluchtelingenwerkNederland, gemeente Westerwolde en de adviesraad Migratie vertegenwoordigd. Het COA is groot voorstander van de wet, maar reikte de Tweede Kamerleden wel vijf verbeterpunten aan. Behalve dat het COA vindt dat locaties langer open moeten zijn en doelgroepbeperkingen uitgesloten moeten worden, adviseert het COA de verdeel-en bonussystematiek te vereenvoudigen. Ook is het nodig om de verantwoordelijkheden en kwaliteitseisen bij locaties die gemeenten zelf gaan exploiteren expliciet in de wet op te nemen. Net als de mogelijkheid om tussentijds de tweejaarlijkse opvangopgave bij te stellen gezien de flinke schommelingen in de komst van asielzoekers.
Lange termijnen voor locaties en geen doelgroepbeperkingen
Voor de stabiliteit is het belangrijk dat een groot deel van de locaties lange tijd beschikbaar is. De wet voorziet in een termijn van 5 jaar, het COA pleit voor een termijn van 15 tot 20 jaar. Dan is er ruimte om te investeren in locaties en personeel en meerwaarde te krijgen voor de omgeving. Het komt helaas voor dat gemeenten bepaalde asielzoekers (willen) weigeren. In de praktijk blijkt nu al wat de gevolgen hiervan kunnen zijn: overvolle locaties met asielzoekers die moeilijk geplaatst kunnen worden en tegelijkertijd leegstaande plekken. Wat het COA betreft is het noodzakelijk dat alle locaties zonder doelgroepbeperking beschikbaar zijn om de wettelijke taak waar te maken: álle asielzoekers menswaardig opvangen en begeleiden.
Spreidingswet noodzakelijk
Op dit moment lukt het niet om alle vluchtelingen opvang en begeleiding te bieden met de kwaliteit en voorzieningen die het COA normaal hanteert. De asielopvang staat onder druk. In het hele land is er een groot tekort aan reguliere opvangplekken en zijn er veel (crisis) noodlocaties. Structurele oplossingen zijn hard nodig en de spreidingswet is daar een noodzakelijk onderdeel van. Het COA heeft álle gemeenten nodig om aan voldoende, langdurige opvangplekken met een fatsoenlijke levensstandaard te komen.
De Spreidingswet wordt voor en na de zomer in de Tweede en daarna Eerste Kamer behandeld en kan op zijn vroegst begin volgend jaar in werking treden.