Weerbarstiger
Locatiemanager Hans Wouters van noodopvang De Buitenjan in Veldhoven heeft inmiddels een aardig beeld van de praktische problemen waar statushouders die vanuit de opvang aan de slag willen en ergens tegenaan lopen: “In Veldhoven zitten zo’n 170 statushouders die gekoppeld zijn aan de gemeenten in de regio Eindhoven”, vertelt Wouters. “Dit zijn de Brainport-gemeenten. In deze regio zitten heel veel grote bedrijven die staan te springen om arbeidskrachten. 1 plus 1 is 2, zou je zou je denken. Maar de praktijk blijkt een stuk weerbarstiger.”
Wouters weet waar hij het over heeft. Samen met United Work, de organisatie die een aantal jaren terug in opdracht van de overheid duizenden vluchtelingen in Turkije aan het werk wist te helpen, probeert hij ‘zijn’ statushouders aan een baan helpen in de omgeving van Eindhoven. “We lopen tegen een aantal praktische problemen aan die niet onoverkomelijk zijn, maar waarvoor we wel de hulp van gemeenten nodig hebben. En van de landelijke overheid. Want de problemen waar wij in deze regio tegenaan lopen, spelen ook ook elders in het land.”
Aan de wil ligt het niet
Aan de wil van vergunninghouders om te werken en een eigen leven op te bouwen, ligt het volgens Wouters niet. Aan de wil van het regionale bedrijfsleven om ‘nieuwe Brabanders’, zoals hij de vergunninghouders noemt, in dienst te nemen evenmin. “En toch blijkt in de praktijk dat veel mensen op het moment dat een woning toegewezen krijgen, de Bijstand verkiezen boven werk.”
Een belangrijke reden daarvoor ziet Wouters in de huidige wet- en regelgeving. “Wie een huis krijgt toegewezen, moet binnen twee weken de opvang verlaten”, zegt Wouters. “Zo zijn de regels van het COA. Voor het inrichten van dat huis is echter tijd en geld nodig. Die tijd hebben ze niet als ze werken omdat ze dan doorgaans nog geen vakantiedagen hebben opgebouwd en er niet zoiets bestaat als ‘verhuisverlof’. En geld voor de inrichting hebben ze evenmin, omdat ze niet nog niet eerder hebben kunnen werken en dus nog geen geld gespaard hebben.”
Wie in de bijstand zit, kan daarvoor echter gebruik maken van een zogeheten ‘inrichtingslening’ die bij de gemeente is aan te vragen. “Maar wie werkt en daardoor te veel verdient, komt voor die lening niet in aanmerking”, zegt Wouters. En de verplichte inburgeringslessen voor vergunninghouders worden in de regel overdag worden gegeven, wat botst met het werken overdag.”
Deze week spraken het COA, United Work en vertegenwoordigers van de 21 Brainport-gemeenten over deze belemmeringen en hoe die impasse te doorbreken. Wouters: “Dat is een zeer nuttige bijeenkomst geweest. Daarmee is het probleem nog niet meteen verholpen, maar het begint ermee dat iedereen de oorzaken van problemen scherp op het netvlies krijgt. Dan is in elk geval duidelijk aan welke knoppen er gedraaid moet worden om iets te veranderen. Want uiteindelijk willen we allemaal dat iedereen in Nederland kan werken, in zijn of haar eigen levensonderhoud voorzien en bijdragen aan de maatschappij.”