Het COA heeft nog steeds dringend behoefte aan nieuwe locaties, zowel op korte als op middellange termijn, zo berekent het COA in het capaciteitsbesluit van november 2021. Jaarlijks brengt het COA twee keer een capaciteitsbesluit uit. Op basis van de prognoses, zoals het ministerie van Justitie en Veiligheid die op 19 november bekend maakte, heeft het COA 42.000 opvangplekken nodig in 2022. Bij dit aantal wordt ervan uitgegaan dat de achterstand op de taakstelling statushouders voor 1 juli 2022 volledig wordt ingelopen, dus dat er veel statushouders uitstromen naar gemeenten. Op dit moment zijn er ruim 12.000 statushouders in de opvang, waarvan circa 7.000 al langer dan 3 maanden.
Het COA beschikt eind december 2021 over ongeveer 36.000 plekken, die geheel vol zitten. Om de verwachte groei naar 42.000 plekken het hoofd te kunnen bieden dienen er dus 6.000 plekken bij te komen. Daarnaast zijn de locaties die sinds september 2021 zijn gerealiseerd voor 80% van tijdelijke aard, in hallen, rivierschepen en dergelijke. Veel overeenkomsten lopen al in het eerste en tweede kwartaal van 2022 af. Dit gaat om zo’n 7.000 plekken, die moeten worden vervangen door reguliere locaties. In totaal is de opgave derhalve 13.000 plekken, waarvan er al 9.000 voor 1 juli nodig zijn. Hierbij wordt er van uitgegaan dat vrijwel alle bestaande reguliere locaties open blijven of verlengd worden, ook die locaties waarvan de overeenkomst met de gemeente komend jaar afloopt. Bestuursovereenkomsten die niet kunnen worden verlengd zullen moeten worden vervangen.
Alleen reizende kinderen
Ook het aantal kinderen dat zonder familie naar Nederland komt, ook wel alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) genoemd, stijgt. Dit betekent dat er ook dringend extra amv-opvangcapaciteit nodig is: per 1 januari 2022 500 extra opvangplekken en eind 2022 nog eens 100 extra opvangplekken. Deze jongeren worden op kleinschaliger locaties opgevangen, waardoor ook hiervoor meerdere nieuwe locaties nodig zijn.
Personeel
We hebben niet alleen behoefte aan opvangplekken van goede kwaliteit. We willen en moeten ook goede begeleiding bieden aan onze bewoners. Dat moeten we realiseren in de huidige krappe arbeidsmarkt. De personele kant vraagt de komende tijd onze volle aandacht. De komende maanden werven we veel nieuwe collega’s. We willen de groei die het COA door moet maken de komende jaren goed organiseren vanuit een helder perspectief voor de medewerkers. Zodat we onze bewoners de kwaliteit kunnen bieden waar we voor staan als COA.
Toekomstbestendige oplossingen
Begin september gaf het COA al aan 4.000 extra opvangplekken per 1 november 2021 nodig te hebben. Met een gezamenlijke inzet realiseerden Rijk, provincies, gemeenten en het COA in september en oktober dit jaar veel tijdelijke extra capaciteit. Bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker: “Een enorme prestatie in een heel korte periode, maar ook een prestatie die letterlijk en figuurlijk prijzig is. Bovendien speelt dat de meeste tijdelijke locaties onvoldoende zijn toegesneden op kwalitatief goede opvang en begeleiding van asielzoekers. De komende maanden moeten we tijdig voldoende extra plaatsen realiseren én werken aan toekomstbestendige oplossingen. Dit is in het belang van onze bewoners, de gemeenten en de medewerkers van het COA.”
Het COA zet in op het vervangen van noodopvang- en tijdelijke opvanglocaties door reguliere locaties met een passend kwaliteits- en voorzieningenniveau en op langdurige relaties met gemeenten. Tegelijkertijd streeft het COA naar een meer toekomstbestendige en stabiele opvang met draagvlak, waarmee pieken in de instroom opgevangen kunnen worden. Hiervoor is een stabiele meerjarige financiering noodzakelijk, zoals is ingebracht aan de formatietafel.