Die prognose geeft een beeld van:
- Het mogelijke aantal asielzoekers dat Nederland binnenkomt.
- Het ketenproces van Politie, Immigratie en Naturalisatiedienst (IND), Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V), Raad voor de rechtspraak en Raad van State.
- De uitstroom van statushouders die een huis krijgen in de gemeente en van asielzoekers die terug moeten naar het land van herkomst.
- Het mogelijke effect op de COA-bezetting.
Zo bepaalt het COA de capaciteitsbehoefte
Naar verwachting zal het tekort aan opvangplekken oplopen. Dit komt niet omdat het aantal nieuwe asielaanvragen stijgt (die is afgelopen twee jaar nagenoeg gelijk gebleven) maar omdat statushouders langer dan de afgesproken termijn van 3 maanden in de asielopvang wachten op een woning en omdat de proceduretijd van IND is opgelopen. De wettelijke termijn tussen de asielaanvraag en uitkomst IND is 6 maanden, momenteel loopt deze soms op tot wel 2 tot 3 jaar. Hierdoor blijven mensen langer dan bedoeld in de asielopvang.
Op 1 januari 2026 zijn er naar verwachting 104.000 mensen in de asielopvang, waarvoor in totaal 115.000 opvangplekken noodzakelijk zijn. Op basis van deze prognose stelt de staatssecretaris van Asiel en Migratie tweejaarlijks een zogenaamde capaciteitsraming vast (conform de Spreidingswet). Daarin staat de opvangopgave per provincie en de indicatieve verdeling per gemeente. Op 1 februari 2024 is de capaciteitsraming gepubliceerd.
91% bezettingsgraad
Bij de berekening is te zien dat het COA meer opvangplekken nodig heeft, dan dat er mensen in de asielopvang zitten. Dit komt omdat het COA rekening houdt met eventuele verbouwingen of renovaties waardoor plekken niet beschikbaar zijn, of omdat het COA bij gezinnen van 5 personen op een 6-persoons kamer geen 6e persoon plaatst. Op dit moment is er een opvangtekort hierdoor zijn alle opvanglocaties momenteel 100% bezet.
Perspectief opvang
Een duurzame oplossing ligt in het versnellen van het huisvesten van statushouders. Hiermee worden de schaarse opvangplekken vrijgemaakt voor nieuwe asielzoekers. Initiatieven zoals het inzetten van tijdelijke huisvesting, flexibele woonvormen en doorstroomlocaties zijn hierbij belangrijk.
De IND geeft al langere tijd aan dat de organisatie toekomstbestendige, stabiele financiering nodig heeft om meerjarige plannen te kunnen maken. Structurele investering in de uitvoering blijft noodzakelijk. Hiermee kunnen de wachttijden teruggedrongen worden. Dit verlaagt niet alleen de druk op de asielopvang, maar zal ook de kosten in de asielketen omlaag brengen. Daarbij uit het COA zorgen over beleidsontwikkelingen, zoals het mogelijk schrappen van de taakstelling voor de huisvesting van statushouders en het intrekken van de Spreidingswet, wat de opvangdruk verder zou kunnen vergroten.