Wat is noodopvang?
Noodopvang zijn tijdelijke opvanglocaties van het COA met vaak een lager kwaliteits- en voorzieningenniveau. Dit zijn bijvoorbeeld evenementenhallen, leegstaande kantoren, recreatiewoningen, schepen of tijdelijke paviljoens. In de noodopvanglocaties kan niet dezelfde opvang geboden worden als in onze reguliere locaties. Bewoners hebben vaak minder privacy, geen gelegenheid om zelf te koken en minder zinvolle dagbesteding. Daarom is het streven dat bewoners zo kort mogelijk op deze locaties verblijven.
Voorkeur voor reguliere opvangplekken met langere looptijd
Het COA opent bij voorkeur reguliere opvanglocaties met een looptijd van meer dan 15 jaar, zodat we asielzoekers goed kunnen opvangen en begeleiden. Het is dan gemakkelijker om alle faciliteiten rondom een locatie te regelen. Bovendien kunnen we dan beter werken aan goede relaties met lokale (vrijwilligers)organisaties en landelijke samenwerkingspartners. Doordat we een flink tekort aan duurzame opvangplekken hebben, moet het COA helaas nu ook noodopvang inzetten om iedereen die er recht op heeft te kunnen opvangen.
Bewoners noodopvang
Het was de bedoeling om de noodopvang alleen in te zetten voor bewoners die nog moeten starten met de asielprocedure. En voor een korte duur. Omdat er al lange tijd een tekort is aan opvangplaatsen verblijven er nu ook bewoners die met de asielprocedure zijn gestart of de procedure al hebben doorlopen. Er zitten dus ook statushouders in de noodopvang die wachten op een woning in de gemeente. Zij verblijven vaak langer bij het COA vanwege krapte op de woningmarkt. Asielzoekers met een complexe zorgvraag en andere kwetsbare groepen komen niet in de noodopvang tenzij er begeleiding op maat geboden kan worden. Er zijn verschillende noodopvangen voor amv-ers, maar hierbij wordt wel aan de kwaliteitseisen van een amv-locatie voldaan. Zowel de locatie, als ook de begeleiding, zijn op maat bij deze locaties.
Eetgeld en leefgeld
De meeste noodopvanglocaties zijn sober en hebben geen keuken en faciliteiten waardoor bewoners niet zelf maaltijden kunnen verzorgen. Ze ontvangen daar geen eetgeld zoals gebruikelijk en het COA verzorgt alle maaltijden. Als er wel mogelijkheden zijn voor zelf koken of ‘zelf smeren’ (bewoners regelen zelf het ontbijt en de lunch), dan ontvangen alle bewoners op de locatie eetgeld. Sinds afgelopen zomer ontvangen mensen in de noodopvang ook leefgeld. Zij ontvangen geen producten meer in natura.
Wat is tijdelijke gemeentelijke opvang (voorheen crisisnoodopvang (cno)?
Korte opvang in ruimtes die de overheid meestal inzet bij een ramp of crisis. De locaties worden geregeld door gemeenten en veiligheidsregio’s.
Tijdelijke gemeentelijke opvang is de naam voor opvanglocaties die voorheen werden gebruikt als crisisnoodopvang. Met de overgang van crisisnoodopvang naar tijdelijke gemeentelijk opvang heeft het COA de coördinatie van de Veiligheidsregio’s overgenomen De locaties worden beheerd door gemeenten. Gemeenten voeren op deze locatie zelf het dagelijkse beheer, soms in samenwerking met derde partijen. Het COA vervult een ondersteunende rol. Hoe deze ondersteunende rol er precies uit ziet en op welke manier verantwoordelijkheden kunnen worden verdeeld en afgesproken wordt op dit moment nader uitgewerkt.
-
In de noodopvang regelen bewoners vaak zelf het ontbijt en de lunch © Kick Smeets
Meldplicht en bezoek
Voor alle doelgroepen in de noodopvang geldt net als bewoners in de reguliere opvang de zogenaamde ‘inhuisregistratie’. Zij moeten zich wekelijks melden bij medewerkers van het COA. Zo houden we persoonlijk contact en voorkomen we dat wij niet weten dat bewoners een langere periode buiten de locatie logeren (en dus bedden leeg zijn).
Op de meeste noodopvanglocaties mogen bewoners bezoek ontvangen. Check bij de locatie of bezoek mogelijk is >
Gezondheidszorg
In de noodopvang is GZA aanwezig voor de huisartsenzorg. Ook in de tijdelijke gemeentelijke opvang is er toegang tot de huisartsenzorg. Bewoners die uit een risicoland komen, worden in de centrale ontvangslocatie (col) de eerste week door de GGD gescreend op tbc. En ze krijgen een medische intake van GZA. Asielzoekers van 18 jaar en ouder hebben de eerste 2 maanden na inschrijving in Nederland alleen recht op medisch noodzakelijke niet uitstelbare zorg, ongeacht of de bewoner zich op noodopvang, crisisnoodopvang of op een reguliere locatie bevindt. Het is altijd de arts die bepaalt of zorg medisch noodzakelijk is of niet. Na 2 maanden vervalt deze beperking. Voor minderjarigen geldt deze beperking niet.
-
Noodopvang in Goes © Kick Smeets
Begeleiding en trainingsaanbod
Met onze begeleiding willen we bewoners ondersteunen bij de voorbereiding op hun toekomst en waar nodig hun zelfredzaamheid versterken. Normaal gesproken volgen alle bewoners het programma Wonen en leven op een COA-locatie en starten statushouders met het programma Voorinburgering. Dit is helaas slechts gedeeltelijk mogelijk in de noodopvang. Wel geven vrijwilligers op alle locaties lessen basaal Nederlands.
Zinvolle dagbesteding
Zinvolle dagbesteding draagt bij aan het welzijn en de gezondheid van bewoners en aan de leefbaarheid en beheersbaarheid in en rond een locatie. Daarom proberen COA-medewerkers bewoners ook in de noodopvang zoveel mogelijk te activeren. Ze kunnen vaak vrijwilligerswerk doen op de locatie, zoals helpen met de schoonmaak of in de kledingruimte (waar bewoners gedoneerde kleding kunnen krijgen). Ook kunnen ze meedoen aan activiteiten op of rond de locatie. Bij het opzetten en runnen van activiteiten worden vaak bewoners en externe vrijwilligers betrokken.
